- مازندران - نگاهی مختصر به تشت و لگن مازندران

لاک نوعی ظرف چوبی است که در مازندران از آن به عنوان سینی برای تمیز کردن غلاتو ریختن برنج پخته شده در آن در سر سفره و ... استفاده میشده است و طی تکامل زندگی اجتماعی از جنس مس و بعدها از جنس های دیگر ساخته شد. برخی از آنها که صدای خوبی داشتند به عنوا ن ساز در محافل زنانه و جشن ها نواخته می شد.(1) صدایی که از تشت لاک چوبی ایجاد می شود.

بم است و نمی توان به وسیله آن صدایی با فرکانس بالا ایجاد کرد اما تشت و لگن مسی از وسعت صدایی بیشتری برخوردار است. ریتمی که با تشت لاک نواخته می شود به لاک سری معروف است که بعدها به لگن سری معروف شد. برای دوصدایی شدن و چند صدایی شدن که موجب زیباتر شدن و هیجانی تر شدن در شیوه نوازندگی با این ساز است، ظروف برنجی کوچکی را بر روی تشت لگن قرار می دهند تا همراه با نواختن بر روی تشت ظروف برنجی نیز بر روی آن به لرزش درآید و صدایی زیر دهد که ترکیب صدای زیر و بم در زیباتر شدن و هارمونیک شدن ریتم این ساز کمک می کند.(2) گویی این ساز کمبود دایره را به نوعی برطرف می کرد زیرا به خاطر رطوبت هوا و شل شدن پوست، زنان کمتر می توانستند از دایره استفاده کنند.(1)

 (1)موسیقی مازندران، کیوان پهلوان، انتشارات آرون،1388، ص554 و 555
(2) نگاهی جامعه شناختی به موسیقی مازندران، محمد صادق اسحاقی گرجی، نشر مهربان نیکا، 1393، ص91 و 92