جای خالی پروژه‌های فرهنگی مازندران در طرح‌های افتتاحی دهه فجر
واژه روز - اشکان جهان آرای: دهه فجر هر سال زمان بهرهبرداری از پروژه‌های مختلف زیربنایی و خدماتی در سراسر کشور است. مازندران هم از این قاعده مستثنی نیست. امسال نیز به گفته استاندار مازندران، هم‌زمان با دهه فجر 866 پروژه با اعتباری بالغ بر 1954 میلیارد تومان به بهرهبرداری می‌رسد و کلنگ 46 پروژه نیز با اعتبار بیش از 449 میلیارد تومان در نقاط مختلف استان به زمین زده خواهد شد.
بهرهبرداری از پروژه‌های عمرانی برای همه خوشایند و خوشحال کننده است. اما در بین همه این آمارهای شهرستانی و حتی در آمارهای به تفکیک اعلام شده از سوی استاندار، یک نکته قابل توجه کمتر دیده شده وجود دارد. آن هم این‌که پروژه شاخصی در حوزه فرهنگی و هنری دیده نمی‌شود که به بهرهبرداری رسیده باشد یا کلنگ آن به مناسبت دهه فجر به زمین خورده باشد.
برای درک بهتر این موضوع می‌شود نگاهی به آمارهای اعلام شده توسط برخی مسئولان استانی و شهرستانی داشت و دریافت که پروژه‌های فرهنگی تقریبا جایگاهی در این پروژه‌ها ندارند. بیان این آمارها و خلاء پروژه‌های فرهنگی و هنری را فقط در آمارهای استاندار نمی‌توان دید؛ بلکه فرمانداران شهرستان‌های استان نیز به تفکیک از پروژه‌های به بهرهبرداری رسیده یا کلنگ‌زنی شده حوزه خود گفته‌اند و کمتر دیده شده که اشاره‌ای به پروژه‌های فرهنگی هنری شده باشد.
بی‌توجهی به پروژه‌های فرهنگی نیمه‌کاره
این در حالی است که پروژه‌های فرهنگی متعددی در مازندران سال‌هاست که نیمه‌کاره رها شده‌اند و حتی با پیشرفت فیزیکی بیش از 60 تا 70 درصد، به خاطر قطع شدن اعتبارات یا کمبود بودجه در حال فرسودگی پیش از افتتاح هستند. برای مثال می‌توان به مجموعه فرهنگی هنری مرکز استان اشاره کرد که سال‌هاست در انتظار مبلغی برای تکمیل کمتر از 20 درصد باقیمانده طرح است. ضعف بزرگی که سبب شده بسیاری از کنسرت‌های مرکز استان در سالن ورزشی یا سینما اجرا شوند.
قابل توجه‌تر این‌که در بین شهرستان‌های استان، شهرستان‌هایی وجود دارند که حتی از داشتن یک سالن آمفی‌تئاتر یا مجموعه فرهنگی و هنری محروم هستند. شهرستان‌هایی مانند رامسر و چالوس که هنرمندان آن باید برای تمرین یک نمایش در نمازخانه مدارس یا فضاهای خصوصی حضور یابند.
نمونه پروژه‌های فرهنگی که سال‌هاست در مازندران نیمه‌تمام مانده‌اند کم نیست. علاوه بر تالار مرکزی ساری و مجتمع فرهنگی رامسر که طی 15 سال اخیر مشکلات قانونی برای ادامه ساخت داشت، می‌توان به متوقف ماندن بیش از 10 ساله پروژه کتابخانه مرکزی مازندران اشاره کرد که سال‌هاست در مرحله اسکلت بنا متوقف شده و در همین مرحله در حال فرسوده شدن است.
بلاتکلیف ماندن واگذاری زمین برای ساخت مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران در ساری نیز از دیگر نمونه‌هایی است که بیش از 5 سال پیگیری برای ان به نتیجه نرسید. به این موارد می‌توان روی هوا ماندن طرح ساخت پردیس سینمایی در مازندران را نیز افزود که تا کنون اظهارنظرهای زیادی درباره آن شد، اما هنوز خبری از قطعی شدن اجرای آن نیست. به این پروژه ها می توان بسیاری از طرح های فرهنگی مانند چندین کتابخانه نیمه تمام شهری و روستایی را یا فرسودگی بسیاری از سالن های نمایش در استان را نیز افزود.
چنین وضعیتی، آن هم در سال‌هایی که همه مسئولان بر پیوست فرهنگی همه پروژه‌ها در حوزه‌های مختلف تأکید دارند، برای مازندران که پیشینه فرهنگی قوی و خوبی دارد، یک نقطه ابهام بزرگ محسوب می‌شود. ابهامی که کاش فقط به کمبود اعتبار ربط داشته باشد، نه فراموشکاری مسئولان.
مشکل تکراری مالی
استاندار مازندران در نشست خبری آغاز دهه فجر انقلاب اسلامی در پاسخ به پرسش خبرنگار واژه روز مبنی بر چراییِ مغفول ماندن پروژه‌های فرهنگی و هنری در طرح‌های مورد افتتاح دهه فجر گفت: ما نیز موافق این موضوع هستیم که راه اصلی توسعه از حوزه فرهنگ می‌گذرد و به این مسائل بی‌توجه نیستیم. اما مشکلات اعتباری سبب شده که برخی از پروژه‌های فرهنگی مهم ما به نتیجه نرسد.
«احمد حسین‌زادگان» خاطرنشان کرد: در مورد تالار مرکزی ساری پیگیری‌های مستمری انجام شده و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران نیز در حال پیگیری برای تخصیص اعتبار است تا بخشی از کارهای باقیمانده در پروژه تالار مرکزی انجام شود.
وی از موافقت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور برای پرداخت اعتبار به منظور تکمیل این پروژه خبر داد و گفت: دکتر نوبخت دستور پرداخت 20 میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل پروژه تالار مرکزی و انجام برخی کارهای مربوط به کتابخانه مرکزی را صادر کرد. اما به دلیل این که هنوز این اعتبار تخصیص داده نشد تا کنون آن را اعلام نکردیم.
نماینده عالی دولت در مازندران درباره آخرین وضعیت ساختمان مرکز اسناد و کتابخانه ملی مازندران اظهار کرد: ساختمانی که این مرکز در آن قرار دارد متعلق به استانداری است و فعلا مشکلی برای استقرار و ادامه فعالیت مجموعه وجود ندارد. اما در مورد زمین برای ساخت بنای مختص این نهاد در ساری، توافی با شهرداری ساری برای واگذاری بخشی از زمین‌های آزاد شده در حاشیه رودخانه و نزدیک پارک موزه دفاع مقدس انجام شد.
حسین‌زادگان درباره حمایت از گروه‌های هنری و هنرمندان نیز گفت: برنامه ما این است که از ظرفیت و توان بخش خصوصی و تولیدکنندگان برای حمایت از گروه‌های هنری استفاده شود. این موضوع چندی پیش مطرح شد و باز هم پیگیر می‌شوم که در این زمینه اتفاقات مناسبی بیفتد.
فرهنگ و هنر اولویت مسئولان نیست
مهر 1396 در یکی از نشست‌های «گفتمان فرهنگی» که مدتی در ساری با حضور برخی مسئولان برگزار می‌شد، از «علی‌اصغر یوسف‌نژاد» نماینده مردم ساری و میاندورود و عضو هیأت رئیسه مجلس پرسیده شد حوزه فرهنگ و هنر چقدر در دغدغه‌های کاری 12 نماینده مردم مازندران وجود دارد. یوسف‌نژاد بدون تعارف در پاسخ به این پرسش گفت: «اگر بخواهم بدون تعارف به این پرسش پاسخ دهم باید بگویم که مسئولان و نمایندگان از قافله اهالی فرهنگ و هنر عقب مانده‌اند. البته نمی‌توانم بگویم که فرهنگ و هنر در اولویت‌های مسئولان و نمایندگان نیست، طبیعتاً در اولویت‌ها وجود دارد، اما در اولویت‌های پایینی است. دلیلش هم این است که فعالیت‌های فرهنگی و هنری مسئولان و نمایندگان جذابیت اجتماعی ندارد. میزان مطالبات مردمی در بخش‌های دیگر بسیار بیشتر از مطالبات فرهنگی و هنری است. بنابراین دغدغه و توان نماینده به سمت پیگیری آن مطالبات می‌رود.»
