سال 1532 تبری با برگزاری برنامه ویژه مجازی نو شد
به گزارش واژه روز به نقل از ایرنا، دوم ماه مرداد در تقویم تبری اول «فردینهما» یا همان اول فروردین نام دارد. هر سال مردم مازندران به خصوص جنگل و مرتع نشینان که بومیان اصیل استان نیز محسوب میشوند، آغاز سال تبری را با موسیقی، پایکوبی و شاهنامهخوانی جشن میگیرند. علاوه بر این در برخی مناطق استان برای جشن آغاز سال تبری ضیافت غذا نیز بر پا میشود.
مازندرانیها در این روز جشنهای ویژه نوروزی برگزار میکردند و در چند سال اخیر هم اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و برخی از دوستداران فرهنگ و هنر مازندران برنامههای فرهنگی هنری برای این منظور تدارک میدیدند ولی امسال شرایط کرونایی سبب شد تا این برنامهها به فضای مجازی برود.
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران پیش از این اعلام کرد که امسال همزمان با آغاز سال ۱۵۳۲ تبری ویژهبرنامههای گوناگون فرهنگی و هنری در سراسر استان، با توجه به شرایط کنونی کشور و رعایت پروتکلهای بهداشتی و بیشتر به صورت مجازی، برگزار میشود.
جشنهای مجازی سال نو تبری هم امروز با رونمایی از پوستر مسابقات ویژه سال نو در مازندران از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شد و سپس به برنامه حضور و محدود قدردانی از پدر تقویم تبری رسید.
ساخت موسیقی نو سال یکی با بهرهگیری از سازهای مازندرانی و تلفیق آن با شعر بومی یکی از برنامههای مجازی امسال است که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامهریزی کرده است. قرار است در این موسیقی سال تبری معرفی شود.
برگزاری مسابقاتی با هدف معرفی هر چه بیشتر سال نو تبری از انتشار فراخوان مسابقه « نو سال تبری»، با موضوعات گوناگون نظیر: طراحی لوگوی «نو سال تبری»، مسابقه آوازهای مازندرانی ویژه نوجوانان تا ۱۵ سال، مسابقه نقاشی کودکان با موضوع نوسال تبری و مسابقه شعر (دوبیتی) محلی با موضوع مازندران هم از دیگر برنامههای مجازی سال نو تبری است.
علاوه بر این قرار است تولید محتوا و انتشار گسترده آن را در فضای مجازی هم از دیگر برنامههای سال نو تبری به خاطر شرایط کرونایی باشد.
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از این اعلام کرد که قصد دارد ویژه برنامهای با حضور هنرمندان نامی و پیشکسوت استان را به صورت زنده از سالن مجتمع سلمانی هراتی این اداره کل پخش کند ولی تاکید کرده بود که این کار نیازمند تامین بسترهای لازم و فراهم شدن زیرساختهای ضروری است.
رونمایی از پوستر و تقدیر از پدر تقویم تبری
با این وصف، پوستر مسابقات سال نوی تبری امروز رونمایی شد. مسابقات تدارک دیده شده شامل طراحی لوگوی «نوسال تبری»، مسابقه آوازهای مازندرانی ویژه نوجوانان تا ۱۵ سال، مسابقه نقاشی کودکان با موضوع نوسال تبری و مسابقه شعر (دوبیتی) محلی با موضوع مازندران است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران با حضور در منزل استاد «نصرالله هومند» پدر تقویم تبری در آمل از وی قدردانی کرد.
«عباس زارع» گفت: گرامیداشت استاد نصرالله هومند، پدر تقویم تبری، اهدای تندیس سال نو تبری و اجرای آیین سنتی مارمه در منزل ایشان در شهرستان آمل، بخشی از برنامههای پیشبینی شده برای سال نو تبری بود که انجام شد.
وی افزود: استاد هومند با دارا بودن سابقه طولانی در استخراج تقویم بومی، مطالعات و پژوهشهای باستانی و کهن مازندران، بنیانگذار تقویم تبری است و وظیفه ما در قبال بزرگوارانی چون ایشان، که فرهنگ غنی مازندران را برایمان به یادگار گذاشتند صیانت از این فرهنگ و زحماتشان است.
شایان ذکر است نصرالله هومند پژوهشگر و منجم آملی، پدیدآور گاهشمار البرز و آثار ارزشمندی همچون تقویمها و گاهشمارهای باستانی، سالها در این حوزه مشغول فعالیت است.
نصرالله هومند شاعر و پژوهشگر مازندرانی به سال ۱۳۳۱ در آمل متولد شد. او که در کارنامه تحقیقی و پژوهشی خود آثاری همچون «شعر مازندرانی»، «آشنایی مختصر با آمل»، «تقویم مردمان مازندران»، «پژوهشی در زبان تبری» و «گاهشماری باستانی مازندران و گیلان» را دارد، از جمله کسانی است که با همکاری و همدلی خود در کار تالیف و تدوین فرهنگ واژگان تبری تلاش درخوری داشته است. هومند با توجه به حوزۀ تحقیق خود و اطلاع همهجانبه از واژگان مربوط به تقویم و گاهشماری تبری در تکمیل این اثر به ارایهی مقاله و واژههایی ارزشمند اقدام نمود.
مبداء سال تبری
روایت مورد قبول درباره مبدا سال طبری محاسبه آن از دوم مرداد ۱۳۳سال پیش از هجرت مصادف با پادشاهی قباد ساسانی و حاکمیت فرزندش «کیوس» بر تبرستان است. گفته میشود در این سال مردمان تبرستان با برقراری یک روز کبیسه به نام ششک سال را از گردش بازداشتند.
در تقویم باستانی تبری فصل بهار ۱۰۰ روز شامل ۵۰ روز بهار سرد و ۵۰ روز بهار گرم، تابستان ۸۵ روز ، پاییز سرد ۵۰ روز و زمستان هم ۸۰ روز است .
پنج روز اضافه هر سال در ماههای دوازدهگانه سال طبری محاسبه نمیشود، بلکه به عنوان «پتک» به آخر سال اضافه میشود و روز اضافه سالهای کبیسه هم «ششک» گفته میشود.
نخسین روز سال تبری هم «فردینهماه» نام دارد. نام ماههای طبری هم عبارت از: فردینهماه، کرچهماه، هرماه، تیرماه، ملارماه، شروینهماه، میرماه، دونهماه، ارکهماه، دماه، وهمنهماه و نوروزماه است.