- مازندران - کاربرد قطعه (مِشی حال) ساز لله وا در زندگی و کار مردم مازندران

کاربرد قطعه (مِشی حال) ساز لله وا در زندگی گذشته مردم مازندران

واژه روز- محمدرضا سعیدی: موسیقی مازندران یکی از موسیقی های فولکلور ایرانی است که مانند سایر موسیقی های مناطق ایران دارای ساختار اجتماعی و عامه پسند است. و با زندگی و کار مردم مازندران اجین شده و پیشبرد اهداف آنها در امر کشاورزی،دامداری و... به آنها کمک می کرد.

یکی از این قطعات که ارتباط مستقیم در امر دامداری دارد و دامدار برای ارتقای عملکرد دام و راه حلی برای مشکل کمبود غذا در زمستان قطعه خلق الساعه ( مِشی حال) را می نوازند و به موجب آن گوسفندان ترغیب به چرا و با کنار زدن برف از روی سبزه شروع به چراه می پردازد و به موجب همین امر مشکل کمبود علوفه و تهیه غذای گوسفندان در گذشته که امکانات زیادی نبوده حل می شد.

جمشید قلی نژاد در کتاب موسیقی بومی  مازندران  در مورد مِش حال اینطور می گوید:

" در مازندران به گوسفندان ماده میش ( مش) می گویند و به لحن یا ملودی هم حال اطلاق می نمایند.میشی حال، ملودی مخصوص گوسفندان است و برای گوسفندان بسیار مهیج است.  در زمستان هنگامی که برف تمام دشت و صحرا را می پوشاند، چرانیدن گوسفندان کاری بس دشوار است چون هیچگونه علوفه ای نمودار نیست که آن ها بتوانند تغذیه کنند در چنین حالتی چوپان که احساس می کند گوسفندان بعلت کثرت برف قادر به چریدن نیستند با لله وا قطعه میشی حال می نوازند و گوسفندان گرسنه که به دنبال علوفه هستند با شنیدن این ملودی به وجد آمده و با دست خود برف روی علفزار را کنار زده و به چریدن علف های زیر آن مشغول می شوند.

به زبان محلی اینکار را دست کن می گویند و این ملودی باعث می گردد که گوسفندان در آن هوای سرد و برفی بتوانند غذای خود را بیابند و از گرسنگی در آیند.

میشی حال در دستگاه شور است و از ریتم 8/6 بر خوردار است اگر ملودی را در شور re  فرض می نمایم محتوای  اصوات ملودی از دو تا لا نسبت به نت شروع تجاوز نمی کند."

همانطور گفته شد میشی حال یک جژء کاربردی و ستون کاری چوپانان و دامداران به حساب می آمد که امروزه به دلیل پیشرفت علم و بروز شدن جوامع بشری این قطعه زیاد در امر دامداری کاربرد ندارد و یگ قطعه و مقام موسیقی مازندران به حساب می آید که در اجراهای رسمی و محافل نواخته می شود.

(قطعه میش حال-استاد حسینعلی طیبی)